Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tăng cường kết nối với các Viện Hàn lâm Khoa học thế giới

Từ khi thành lập, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) có phát triển mối quan hệ thân thiết với nhiều Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Xô Viết và khu vực Đông Âu trước đây. Hiện nay, mối quan hệ hợp tác đó vẫn được duy trì và phát triển thông qua nhiều hoạt động chung như hoạt động trao đổi thông tin khoa học, hội thảo khoa học và lớp học quốc tế, dự án nghiên cứu và phòng thí nghiệm chung,… Nhằm tăng cường quan hệ hợp tác này, VAST đã có chuyến làm việc với Viện Hàn lâm Khoa học Nga (RAS) tại thủ đô Moscow từ ngày 19-20/9/2024 và Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Belarus (NASB) tại thủ đô Minsk từ ngày 22-23/9/2024.

Buổi làm việc giữa VAST và RAS được diễn ra trong không khí trang trọng và hào hùng của RAS trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 300 năm thành lập. GS.VS. Châu Văn Minh – Chủ tịch VAST đã chúc mừng RAS và GS.VS. Kraniskov - Chủ tịch RAS về những thành tựu xuất sắc và nổi bật của RAS trong 300 năm lịch sử với nhiều giải Nobel khoa học cùng các giải thưởng quốc gia, quốc tế uy tín khác. Việc RAS triển khai nhiều hoạt động tái cơ cấu và gần đây được Tổng thống Liên bang Nga phê chuẩn việc nâng cao vai trò trong hệ thống khoa học và công nghệ quốc gia vào tháng 2/2024 vừa qua đã khẳng định vai trò và vị thế của RAS là một tổ chức khoa học hàng đầu và uy tín nhất Liên bang Nga hiện nay. Lãnh đạo hai Viện Hàn lâm cho rằng quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai quốc gia là nền tảng để VAST và RAS triển khai hợp tác bền bỉ suốt thời gian qua; và đặc biệt gần đây được tăng cường thông qua Thỏa thuận hợp tác đã được VAST và RAS ký kết tháng 4 năm 2022 trong khuôn khổ Khóa họp thứ 24 Ủy ban Liên Chính phủ Việt – Nga. Hai Viện Hàn lâm đã thực hiện nhiều hình thức hợp tác để triển khai Thỏa thuận. Trong đó, nổi bật là các hoạt động khảo sát đa dạng sinh học – hóa sinh biển và địa chất – địa vật lý biển chung; trao đổi, đề xuất và thực hiện dự án nghiên cứu khoa học chung thông qua chương trình khoa học song phương Việt – Nga; tổ chức các sự kiện khoa học chung và trao đổi thông tin khoa học. Vấn đề tương tác giữa các nhà khoa học trẻ hai Viện Hàn lâm, hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trẻ cũng đã được thảo luận trong buổi làm việc với một số viện như việc tổ chức và tham dự diễn đàn khoa học trẻ Á – Âu với hơn 300 đại biểu từ 14 quốc gia, trong đó có nhiều nhà khoa học trẻ Việt – Nga hay phối hợp đào tạo với các trường quốc gia Liên bang Nga và các đơn vị đào tạo của VAST.

GS.VS. Châu Văn Minh, Chủ tịch VAST; GS.VS. Lê Trường Giang, Phó Chủ tịch VAST và GS.VS. G.Kraniskov, Chủ tịch RAS và GS.VS.V. Panchenko, Phó Chủ tịch RAS điều hành phiên họp song phương

Lãnh đạo VAST và RAS chụp ảnh lưu niệm cùng các thành viên buổi làm việc

Trong khuôn khổ tới thăm và làm việc với RAS vào dịp kỷ niệm 300 năm thành lập, VAST cũng đã tham dự buổi giới thiệu các ẩn phẩm khoa học của RAS, đặc biệt được chia sẻ về bộ kỷ yếu 300 năm thành lập của RAS với hàng nghìn trang tư liệu, là di sản quý báu cho các tổ chức nghiên cứu quốc tế. Nhân dịp kỷ niệm 300 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học Nga, Viện Hàn lâm đã trao tặng Kỷ niệm chương của VAST cho GS.VS. Graniskov - Chủ tịch RAS vì những đóng góp tích cực của ông vào việc thúc đẩy hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm. Trong không khí kỷ niệm trang trọng này, RAS đã dàng tặng Huân chương đặc biệt của 300 năm lịch sử RAS (nhà khoa học, các cá nhân nhận huy chương này được thực hiện theo sắc lệnh của Tổng thống Liên bang) cho GS.VS. Châu Văn Minh nhằm ghi nhận những thành tích khoa học và đóng góp nổi bật của Chủ tịch VAST trong việc thúc đẩy hợp tác khoa học giữa hai Viện Hàn lâm nói riêng, góp phần quan trọng kết nối khoa học và công nghệ giữa hai quốc gia nói chung.

Họp báo và tham dự triển lãm sách kỷ niệm 300 năm thành lập RAS

GS.VS. Châu Văn Minh, Chủ tịch VAST trao tặng Kỷ niệm chương cho GS.VS. Kraniskov, Chủ tịch RAS

GS.VS. Kraniskov trao tặng kỷ vật dấu ấn 300 năm Viện Hàn lâm Khoa học Nga cho GS.VS. Châu Văn Minh

Tại Minsk, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Belarus (NASB) đã giới thiệu những thành tựu mới nhất trong nghiên cứu cơ bản và ứng dụng của NASB tới VAST trong đó có nhiều lĩnh vực khoa học công nghệ cao như công nghệ vệ tinh quan sát trái đất, công nghệ sản xuất vaccine thế hệ mới, công nghệ vật liệu mới, công nghệ hóa dược,… Đây cũng là những hướng nghiên cứu mà GS.VS. Châu Văn Minh - Chủ tịch VAST và GS.VS. Gusakov - Chủ tịch đoàn Chủ tịch NASB thảo luận, tiến tới đề nghị các đơn vị nghiên cứu trực thuộc hai Viện Hàn lâm trao đổi, đưa vào đề xuất trong Lộ trình hợp tác VAST-NASB giai đoạn tới. Hai bên cũng đánh giá Lộ trình hợp tác giai đoạn 2023-2025 đang triển khai đã thu được nhiều kết quả khả quan về kết quả công bố (trung bình 1.5 công bố quốc tế/nhiệm vụ, cao hơn mức bình quân của nhiều dự án đang được triển khai) với một số nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng như là vật liệu sơn phủ bề mặt chống ăn mòn, hợp chất thiên nhiên mới phân lập, vật liệu nano ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp sản xuất,… về đào tạo với nhiều đoàn trao đổi khoa học, khảo sát thực tế và kết nối với cơ sở đào tạo hai bên để hỗ trợ đào tạo sau đại học. Để khẳng định quan hệ đối tác truyền thống, VAST và NASB đã thông qua và ký kết Thỏa thuận Hợp tác giai đoạn 2024-2028. Bên cạnh đó, VAST và NASB cũng đánh giá cao Quỹ Nghiên cứu cơ bản Belarus (Quỹ NCCB) đã hỗ trợ kinh phí triển khai các dự án nghiên cứu song phương giữa VAST và các đối tác Belarus, trong đó hơn 80% là dự án giữa VAST và NASB. Nhân dịp này, VAST và Quỹ NCCB đã thống nhất danh sách các dự án được đưa vào thực hiện giai đoạn 2025-2026 và ký kết Thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2024-2028. Thỏa thuận hợp tác này nhằm tăng cường tiềm lực khoa học kỹ thuật của Belarus và Việt Nam nói chung và của VAST và NASB nói riêng, phát triển và mở rộng quan hệ giữa các tổ chức khoa học của hai nước, thúc đẩy hợp tác khoa học và công nghệ giữa VAST và NASB trong các lĩnh vực cùng quan tâm, đặc biệt là những lĩnh vực công nghệ cao, vấn đề khoa học mới nổi mà hai bên có thế mạnh.

Nhằm tri ân những cống hiến của các nhà khoa học Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác giữa hai Viện Hàn lâm nói riêng và hai quốc gia Việt Nam và Belarus nói chung, NASB đã trao tặng Huy chương đặc biệt NASB mang tên VS. Ignatovsky cho GS.VS. Châu Văn Minh - Chủ tịch VAST; Bằng khen của NASB cho GS.VS. Lê Trường Giang - Phó Chủ tịch VAST và kỷ niệm chương của NASB cho một số nhà khoa học VAST. VAST cũng tặng Bằng khen cho GS.VS. Gusakov - Chủ tịch đoàn Chủ tịch NASB; Kỷ niệm chương cho GS. VS. Chizik - Phó Chủ tịch thứ nhất NASB, GS.VS. Dainenko - Chủ tịch Quỹ NCCB và một số nhà khoa học ưu tú của NASB - những người đã đồng hành với Viện Hàn lâm trong suốt gần 20 năm qua.

Trong thời gian vừa qua, VAST đã đặt quan hệ và triển khai hợp tác với nhiều Viện Hàn lâm Khoa học trên thế giới và đặt mục tiêu tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt trong hệ thống Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia, không chỉ với các đối tác truyền thống mà cả với những đối tác mới, đặc biệt là ở những khu vực khoa học công nghệ phát triển. Trong năm 2024, VAST đã tới thăm và có nhiều hoạt động trao đổi, đàm phán hợp tác với các đối tác truyền thống như Viện Hàn lâm Khoa học Bulgaria, Viện Hàn lâm Khoa học Hungaria, Viện Hàn lâm Khoa học Czech, Viện Hàn lâm Khoa học Áo, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Anh,… thiết lập quan hệ hợp tác với Viện Hàn lâm Khoa học Rumania, Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoàng gia Hà Lan và sắp tới sẽ tiếp tục thiết lập hợp tác với một số Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia khác; hứa hẹn sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho VAST, đóng góp hữu ích thúc đẩy sự phát triển khoa học và công nghệ tại Việt Nam.